ERDAL İNÖNÜ: “GAZİANTEP GAP’TA EN ÖNEMLİ ROLÜ OYNAYACAKTIR”

Röportaj: M. Erhan DURUKAN

SHP Genel Başkanı Erdal İNÖNÜ ile sağlığında TBMM’ndeki Grup Başkanlığı odasında görüşmüştük. Bugün, O’nun anısına, OBJEKTİF DERGİSİ Aralık 1990 sayısına “Kapak Konusu” olan İnönü’nun röportajını siz sayın okurlarımla paylaşmak istedim:

“Gaziantep, bir deyimle ‘kendini yaratmış bir yöre’ olarak tanımlanabilir. Siz Ana Muhalefet Partisi Lideri olarak, Gaziantep’i toplumsal ve siyasi yapı açısından nasıl görüyorsunuz?”

“Gaziantep, tarih boyunca coğrafi ve stratejik konumu nedeniyle her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Mezopotamya ile Akdeniz’i, Doğu ile Batı’yı birbirine bağlayan bir kapı olmuştur. Gaziantep. Birçok uygarlığı görmüş, geçirmiş ve bu uygarlıkları kendi potasında eritmesini, kaynaştırmasını çok iyi bilmiş bir kentimizdir Gaziantep. Bunun sonucu, Gaziantep yalnızca ülkemizin değil, Ortadoğu’nun de en büyük sanayi, ticari ve kültür merkezlerinden birisi olma özelliğine sahiptir. Gaziantep’i diğer kentlerimizden ayıran en önemli özelliklerden birisini de Gaziantep insanında aramak gerekir. Gaziantepli sanayileşmesini, ticaretini, yüksek kültür düzeyini büyük ölçüde kendi öz gücü ve kaynaklarıyla gerçekleştiren birkaç ilimizden birisidir. Devlet yatırımlarının en az uğradığı yörelerimizin başında gelmektedir. Sizin de dediğiniz gibi Gaziantep kendi kendisini yaratan, geliştiren bir kentimizdir.

Gaziantep insanının toplumsal ve siyasal bilinç düzeyi de yüksektir. Demokrasiye gönülden inanan, haksızlıklara, adaletsizliklere herkesten önce baş kaldıran bir özelliği de vardır, Gaziantepli hemşehrilerimin. Bunu, Gaziantep Savunması’nda göstermişlerdir, bunu 1957 seçim sonuçlarının antidemokratik uygulamalarına karşı göstermişlerdir.

Gaziantep ekonomisinin bel kemiğini küçük esnaf ve sanatkârların oluşturduğunu biliyoruz. Bu potansiyel yeterince Devlet’ten destek görememektedir. Tam tersine bu insanlarımız kötü ekonomik politikalar ve acımasızca süren enflasyon ortamında birer ikişer piyasadan çekilmektedir. İleriye yönelik olarak; emek yoğun teknolojilerle çalışan esnaf ve zanaatkârlarımızın var olan kapasitelerinin rasyonel yerleşimi, gelişimi ve üretim gereksinimlerinin düzenli karşılanması sağlanmalıdır. GAP’ın giriş kapısı olarak tanınan Gaziantep’e önümüzdeki dönemlerde önemli görevler düşmektedir.”

“Gaziantep’in GAP’taki yeri nedir? Ne olmalıdır?”

“Yalnızca Türkiye’de değil, Dünya’da da bölgesel kalkınma projelerinin en iddialı ve en geniş kapsamlılarından birisidir, GAP…

Ülkemizin en geri kalmış yörelerinden birisinin sınırları içerisinde başlatılan bu proje, hem bölgenin, hem de makro düzeyde tüm ülkenin ekonomik ve toplumsal yaşamanı kökten etkileyecek derecede önemlidir. Ancak bu projenin başarılı olmasının temel bazı ön koşulları vardır. Bunlardan bir tanesi, bölgede belli noktalarda sosyal ve kültürel faaliyetleri yürütecek yerleşim merkezlerinin desteklenmesi ve geliştirilmesidir. Bu nedenle Devlet’in yapacağı yatırımlarda, öncelikle GAP Bölgesi’ne biraz önce vurgulamış olduğumuz konularda hizmet sunabilecek 1. Derecede önemli merkez Gaziantep’tir. Gaziantep’siz bir GAP’ın düşünülmesi mümkün değildir.

Bize göre GAP’ın başarılı olması için, başta Gaziantep olmak üzere bölgenin birkaç yerleşim merkezi, biran önce ve plânlı bir biçimde Devlet yatırımlarıyla donatılmalı ve GAP’ın getireceği yükü taşıyabilecek nitelikte modern, çağdaş kentlerin oluşmasına şimdiden başlanılmalıdır. Bu konuda ortaya çıkabilecek gecikmeler, GAP’ın başarısız kalmasında ve Türkiye ekonomisinin ve insanının beklediği sonuçların ortaya çıkmamasında en önemli bir neden olacaktır. Gerek GAP’ın Türkiye ile olan ilişkisinin sağlanmasında, gerekse GAP’ta yetişen ürünlerin dünya pazarlarına iletilmesinde ve bunların dağıtılmasında mutlaka ve mutlaka, istensin veya istenmesin Gaziantep, en önemli rolü oynayacaktır. Bu nedenle Devlet Gaziantep’in her çeşit ihtiyacını şimdiden, zaman kaybetmeden yerine getirmelidir. Bu, GAP’ın başarısı için şarttır.

Bu nedenle biz diyoruz ki; Gaziantep’e ayrı bir yer, ayrı bir teşvik, ayrı bir Devlet desteği mutlaka olmalıdır. Biran evvel Gaziantep’in Kalkınmada Öncelikli Yöreler kapsamına yeniden alınmasını sağlamak, yahut da özel bazı girişimlerle, özel bazı kararlarla GAP’ın başkenti olacak Gaziantep’teki potansiyele mutlaka destek verecek yeni düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.”

(OBJEKTİF Dergisi - Aralık 1990)