Tahsin Tiryaki: “CEVAT FEHMİ BAŞKUT”

Cevat Fehmi Başkut, 15 Mart 1971’de İstanbul’da vefat etti. Türk oyun yazarı ve gazeteci.

Cevat Fehmi Başkut, 1 Ocak 1905’te Edirne’de doğdu. Annesi Cemile Hanım, babası Ömer Fehmi Efendi'dir. İstanbul Erkek Lisesi'nde öğrenim gören Cevat Fehmi Başkut, Türk Kurtuluş Savaşı yıllarını Ankara'da geçirdi. TBMM Basımevi'nde düzeltmenlik yaptı. Mecliste zabıt katibi olarak çalıştı.

1928-1963 yılları arasında Vakit, Son Saat, Son Posta, Cumhuriyet gazetelerinde muhabirlik, yazarlık, yazı işleri müdürlüğü yaptı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti başkanlığı görevinde bulundu.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalışan Başkut, "Geceleri Bizi Kimler Bekliyor" adlı bir röportaj kitabı ve birkaç roman denemesi yazdı.

İlk oyunu "Büyük Şehir" 1942-1943 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi ve büyük ilgi gördü. Bu ilgi üzerine çalışmalarını tiyatroda yoğunlaştırdı. Her yıl yeni oyunlar yazmaya çalıştı. Türkiye'de Cumhuriyetten sonra ortaya çıkan değişimleri, mizah unsurlarını kullanarak anlattığı oyunları, yaygın bir ün kazandırdı.

Biçim denemelerine de giriştiği oyunlarında bütün toplum katlarından ve her çevreden insanı tiplemeye çalıştı. Dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını aldı. En bilinen eseri "Buzlar Çözülmeden", bugün hala birçok tiyatro topluluğunca sergilenmekte olup, iki kez sinemaya da uyarlanmıştır. 15 Mart 1971'de Esentepe'deki evinde bir kalp krizi sonucu saat 20.00'de ölen Başkut'un cenazesi Feriköy Mezarlığı'na defnedilmiştir.

Her yıl, Afife Tiyatro Ödüllerinde anısına, "İlk Kez O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı" ödülü verilmektedir.

Ayrıca merhum büyükelçilerden Yaman Başkut ve tiyatro sanatçısı Acar Başkut'un babasıdır.

Ödülleri:

1948: İnönü Tiyatro Armağanı - Küçük Şehir oyunu ile.

Eserleri:

1943: Büyük Şehir

1944: Ayarsızlar

1945: Hacı Kaptan

1946: Küçük Şehir

1946: Soygun

1947: Koca Bebek

1948: Paydos

1951: Sana Rey Veriyorum

1953: Kadıköy İskelesi'nde

1953: Makine

1955: Harput'ta Bir Amerikalı

1957: Kleopatra'nın Mezarı

1958: Tablodaki Adam

1960: Hacıyatmaz

1960: Öbür Gelişte

1962: Göç

1964: Buzlar Çözülmeden

1965: Hepimiz Birimiz İçin

1965: Üzüntüyü Bırak

1966: Ayna

1967: Emekli

1969: Ölen Hangisi

1970: Dostlar (!)

Filmografi

Eser olarak

1953: Soygun

1965: Buzlar Çözülmeden

1986: Deli Deli Küpeli

2004: Paydos.