Tahsin Tiryaki: “CAVİD ERGİNSOY”

Cavid Erginsoy, 6 Aralık 1967’de Ankara’da vefat etti. Türk fizikçi ve bilim adamı.

Cavid Erginsoy, 20 Mayıs 1924’te Ankara’da doğdu. Ortaöğrenim ve liseyi Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. Yüksek öğrenimini Elektrik Mühendisliği üzerine Londra Üniversitesi'nde Türkiye hükümeti bursuyla yaptı. 1947-1949 yılları arasında İngiltere'de mühendislik stajını bitirdi. Doktorasını Londra Üniversitesi Queen Marry Collage'de tamamladı (1952).

Cavid Erginsoy daha sonra Türkiye'ye dönerek, 1954 - 58 yılları arasında Etibank'ta çalıştı ve bu arada, 1956 - 57 yıllarında, AEK Bilimsel Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Cavid Erginsoy bu çalışmaları sırasında AEK'in, İstanbul Küçükçekmece'deki ÇNAEM, daha sonra kurulan ve Türkiye'nin ilk araştırma reaktörü olan TR-1 Reaktörü'nün ön projesini hazırlamıştır.

Cavid Erginsoy 1957 - 58 yıllarında, ODTÜ ve İTÜ'de kısa bir süre öğretim üyesi olarak görev yaptıktan sonra, 1958 yılında IAEA'nın Viyana'daki Reaktör Bölümü'ne gitti ve burada 1962 yılına kadar çalıştı. 1962 - 67 yılları arasında ise BNL'de, uzman araştırmacı olarak bilimsel çalışmalar yaptı.

1967 yılında Türkiye'ye dönen Cavid Erginsoy, yeniden ODTÜ, Fen Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak göreve başladı ve kısa bir süre sonra bu fakültenin dekanlığına atandı. ODTÜ'deki bu görevleri sırasında, TÜBİTAK üyeliğine seçildi.

1956-1957 yıllarında Atom Enerjisi Komisyonu üyeliği ve İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim görevliliği, 1957-1958'de Nato Bilim Heyeti Temsilciliği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğretim görevliliği yaptı.

1958-1962 yılları arasında IAEA, Viyana'daki uluslar arası enerji teşkilatına üyeliği, 1962-1965 yılları arasında ise Brookhaven Ulusal Laboratuvar'ında ziyaretçi üyeliği gerçekleştirdi. Aynı laboratuvarın fizik bölümünde 1965-1967 yıllarında asli üyelik yaptı.

1967'de Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde fizik profesörlüğü ve Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığı yaptı.

Cavid Erginsoy'un bilimsel çalışmaları, katıhal fiziği alanında yoğunlaşmıştır. Bu alandaki çalışmalarının ilk adımı, yarı-iletkenler konusundaki doktora çalışmasıdır. Bu çalışmaları sırasında konunun kuramsal yönüyle de ilgilenen Cavit Erginsoy kuvantum mekaniğini, yarı-iletkenlerdeki yük taşıyıcılarının yabancı atomlardan saçılmasına uygulayarak, bu olayı açıklayan ve kendi adıyla anılan Saçılma Bağıntısı’nın, BNL'deki çalışmaları sırasında da, yüklü parçacıkların kristal yapılardan geçişleri sırasındaki davranışlarını açıklayan, Kanallaşma Kuramı’nı ortaya koydu. Bu çalışmalar, katıhal fiziğinde, yeni araştırma konularının ortaya çıkmasını sağladı. Cavid Erginsoy, uluslararası düzeyde yayınlanmış 21 makalesi ve özellikle kanallaşma kuramı nedeniyle 1967 yılında, ölümünden kısa bir süre önce, TÜBİTAK bilim ödülünü aldı.

Eserleri:

Yarı İletkenlerde Direnç Teorisi

Reaktör Fiziği

Kristallerde Radyasyon Hasarı Teorisi

Kristallerde Kanallaşma Olayı.