Tahsin Tiryaki: “AFET ILGAZ”

Afet Ilgaz, 16 Ocak 2015’te 78 yaşında vefat etti. Türk yazar. Afet Muhteremoğlu imzasıyla da yazdı.

1937 Çanakkale, Ezine’de doğan Afet Ilgaz, 5 yaşındayken İstanbul'a taşınmış ve öğrenim hayatının tümünü burada geçirmiştir. Çapa Öğretmen Lisesini bitirdikten sonra Çapa Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur.  İÜ Ed. Fak. Felsefe ve Klasik Diller bölümlerinde bir süre okudu. Öğretmenlik, anaokulu öğretmenliği ve yöneticiliği, yayıncılık yaptı. Başlangıçta benimsediği sosyalist dünya görüşünden 1990'da İslamcı bir çizgiye yöneldi. Yeni Şafak ve Milli Gazete'de yazdı. 1990'da yayımlanan Ad Semud Medyen romanını bu yeni görüşüyle kaleme aldı.

Afet Ilgaz, edebiyatımızda Halide Edib’den sonra ödül aldığı bilinen ilk kadın yazar oldu.

Afet Ilgaz, yazı hayatına 17 yaşındayken 1954 yılında Dünya gazetesinde başladı. Sonra çeşitli dergilerde yazmayı sürdürdü. İlk öyküsü 1955'te Yücel'de çıktı. Sonraki yıllarda İstanbul, Varlık, Türk Dili, Gelecek, Yansıma, Sanat ve Toplum gibi dergilerde yazdı.

İlk evliliğinden iki erkek çocuğu vardır (Haluk Özgür Çırakman, Uğur Çırakman). Rıfat Ilgaz'la evlenmiş ve bu evlilikten bir kız çocuğu olmuştur (Defne Ilgaz).

Ilgaz’ın hikâyeleri de romanları gibi, zaman içinde fikir değiştirmişlerdir, konu, kişi ve tabaka değiştirmişlerdir.

Afet Ilgaz’ın kendisine şöhret sağlayan ilk eseri Eşiktekiler (1961) adlı bir roman olmakla birlikte 1977’lere kadar roman yazmayıp, beş hikâye kitabı meydana getirmiştir. 1980’den sonra ise bir tek hikâye kitabı (Ölü Bir Kadın Yazar, 1983) çıkarmıştır. Demek ki, üst üste romanlar yazmaya başlayınca, hikâyeyi hemen hemen bırakmış gibidir.

Daha ziyade romancı olarak bilinen Afet Ilgaz’ın romanları; Eşiktekiler (1960), Aşamalar (1977), Sendika (1987), Garip Bir Dâvâ (1987), Bir Feministin Doğruya Yakın Portresi (1988), Âd Semûd Medyen (1991), Yol (1993), Yolcu (1994), Menekşelendi Sular (1997)’dır.

Hikâyelerini ise: Bediiye (1963), Başörtülüler (1965), Toprak İnsanları (1968- 1971), Halk Hikâyeleri (1972), Çeribaşı Abdullah ile İdamlık İsmail (1974), Ölü Bir Kadın Yazar (1983), kitaplarında toplamıştır.

Yazarın Annem Annem (1971), Değişen Sevgiler (1976), Çocuklar da Savaştı (1979-1980), Karadaylak (1991), Filiz Büyüyor (1991) adlarıyla çocuk romanları da vardır.

En Güzel İtalyan Hikâyeleri (1962) adlı bir çevirisi, İtalya Mektupları (1962) adıyla gezi notlan da vardır.