M. Erhan Durukan: “ULVİ URAZ”

Ulvi Uraz,  25 Mayıs 1974’te İstanbul’da vefat etti. Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve yönetmenidir. Kurduğu topluluklarda Türk tiyatrosunun birçok tanınmış oyuncusunu yetiştirmiştir.

Hayatı

Ulvi Uraz, 13 Şubat 1921 tarihinde İstanbul’da doğdu. Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro Bölümünden 1943'te mezun oldu. Aynı yıl Tatbikat Sahnesi'nde Shakespeare'in Julius Caesar oyununda sahneye çıktı. 1948'de Ahmet Kutsi Tecer'in Köşebaşı oyunundaki "Beybaba" yorumuyla dikkati çekti. 1949'a değin Tatbikat Sahnesi'nde, daha sonra da Ankara Devlet Tiyatrosu'nda çalışırken bir yandan da konservatuvar da ders verdi.

1953'te eşi piyanist Selçuk Uraz ile birlikte devlet tarafından Fransa'ya gönderildi. Geri dönüşlerinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldukları gerekçesiyle tutuklandılar. Uraz, serbest kaldıktan sonra, 1958'de Dormen Tiyatrosu'nda André Roussin'in Ninasında yeniden sahneye çıktı ve bu oyundaki yorumuyla İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. 1959'da İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçti ve Muhsin Ertuğrul'un sahneye koyduğu Hamlet'te Polonius rolünü oynadı. Daha sonra Dost Oyuncular adını verdiği kendi topluluğunu kurdu ve 1961'de Haldun Taner'den Günün Adamı ve Eugène Marin Labiche'ten Para İsteme Benden oyunlarıyla perdelerini açtı. Topluluk etkinliklerini daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu adıyla sürdürdü.

Uraz, 1965'te, Haldun Taner'in Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım oyunundaki "Vicdani" rolüyle ikinci kez İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Site Tiyatrosu ve Küçük Sahne'de oyunlar sahneleyen topluluğun, Uraz'ın sahneye çıktığı öteki oyunları arasında Oktay Rifat'tan Zabit Fatma'nın Kuzusu (1965) ve Rıfat Ilgaz'dan Hababam Sınıfı (1966) sayılabilir. Topluluk Uraz'ın ölümünden kısa bir süre önce dağıldı.

Özellikle Türk yazarlarının oyunlarının sahnelenmesini destekleyen Uraz, ayrıntılara yönelik oyun tarzıyla hem karakter rollerinde, hem de komedi rollerinde başarılı olmuştu. Başlangıçta Devlet Tiyatrosu'nda karakter rolleriyle tanınmış, İstanbul'a gittikten sonra da yumuşak ve ölçülü oyunuyla iyi bir komedi sanatçısı olduğunu kanıtlamıştı.

Uraz, tiyatro sanatçılığının yanı sıra sinema oyuncusu olarak da çalışmıştı. 1960'ta Denize İnen Sokak filmindeki rolüyle İzmir Belediyesi'nin fuar ödülünü kazandı, Yarın Bizimdir filmindeki rolüyle de 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi yardımcı erkek oyuncu seçildi. Rol aldığı öteki filmler arasında Dişi Kurt (1961), Yarın Bizimdir (1963) ve Murtaza (1966) sayılabilir.

Ölümü ve sonrası

Aşiyan Mezarlığı'ndaki kabri

Ulvı Uraz, 25 Mayıs 1974 tarihinde hayatını kaybetti. Kabri Aşiyan Mezarlığı'ndadır.

Uraz'ın ölümünden sonra eşi Selçuk Uraz tarafından her yıl en iyi yönetmene ve oyuncuya verilmek üzere Ulvi Uraz Tiyatro Ödülleri konmuştur.

Tiyatro oyunları

1965: Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparın: Haldun Taner - Ulvi Uraz Tiyatrosu

1949: Küçük Şehir: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu

1949: Scapin'in Dolapları: Molier - Ankara Devlet Tiyatrosu

1949: Tüccar: Platus - Ankara Devlet Tiyatrosu

1949: Yalancı: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu

1950: Hamlet: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu

1950: Melekler ve Şeytanlar (oyun): Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu

1952: Tersyüz: Galip Gürhan - Ankara Devlet Tiyatrosu