M. Erhan Durukan: “SULHİ DÖNMEZER”

Sulhi Dönmezer, 3 Ağustos 2004 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Akademisyen.

Sulhi Dönmezer, 10 Şubat 1918 tarihinde İstanbul'da doğdu. 1934 yılında İstanbul Erkek Lisesi'ni ve 1938 yılında İÜ Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aynı yıl bu üniversitede, Ceza Hukuku asistanlığına getirildi. 1942 yılında doktorasını ve doçentlik sınavını vererek, İstanbul Üniversitesi Ceza Hukuku Doçentliği'ne atandı. 1946-1948 yıllarında Amerika Illinois Üniversitesi'nde araştırıcı ve ziyaretçi öğretim üyesi olarak çalıştı. 1949 yılında profesör oldu. 1953 yılında, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığı'na seçildi. 1957 yılında ordinaryüs profesörlüğe terfi ettirildi.

Sulhi Dönmezer, 1943 yılında İÜ Hukuk Fakültesi Kriminoloji Enstitüsü'nün kurulması çalışmalarına katıldı. 1955-1985 yılları arasında bu enstitü ve araştırma merkezinin müdürlüğünü yaptı. İÜ Hukuk Fakültesi'nde 47 yıl hizmet verdikten sonra 1985 yılında yaş haddinden emekli oldu. Daha sonra da 1995 yılına kadar İÜ Hukuk Fakültesi'nde, Kriminoloji, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde Toplumbilim ve Türkiye'nin Sosyal Bünyesi derslerini verdi. İÜ İletişim Fakültesi ve Yargı Yüksek Okulu ile İstanbul İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi, Marmara Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, Galatasaray Üniversitesi ve Kadir Has Üniversitesi'nde de derslere girdi. Yurtdışında da Fransa, Hollanda, Portekiz, ABD, İran, Pakistan'da çeşitli üniversitelerde dersler ve konferanslar verdi. 1975-1980 yılları arasında Avrupa Konseyi Kriminolojik Bilimler Konseyi üyeliğine seçildi. 1988-1994 yılları arasında Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu üyeliği yaptı. 1988 yılında Atatürk Dil ve Kültür Merkezi'ne bağlı Atatürk Araştırma Merkezi üyeliğinde bulundu. 1950-2001 yılları arasında, Başbakanlık, Adalet, İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları tarafından önemli yasal düzenlemeler için oluşturulan komisyonlarda başkanlık ya da üyelik görevlerinde bulundu.

Bu çalışmalardan bazıları şöyle: 1950-1952 yıllarında faaliyette bulunan Bakanlıklararası Antidemokratik Kanunları Ayıklama Komisyonu Üyeliği, 1950-1961 döneminde af kanunlarını hazırlayan komisyonlara başkanlık, halen yürürlükte bulunan Basın Kanunu'nu hazırlayan komisyonun çalışmalarına katkı, 1962-1963 yıllarında Cezaların İnfazı Hakkındaki Kanun'un hazırlanması hususundaki çalışmalara katılma, 1961 Anayasası'nın ifade özgürlüğü, basın ve temel ceza hükümlerini hazırlayan alt komisyon başkanlığı, Ceza Kanunu'ndan Antidemokratik Hükümleri Ayıklama Komisyonu Başkanlığı, 1981 Anayasası hakkında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin görüşlerini saptayan komisyonun başkanlığı, 1961-1985 yılları arasında Türk Ceza Kanunu'nda ve Usul Kanunu'nda yapılan değişiklikleri değerlendirme hususlarındaki üniversite komisyonlarının başkanlığı, 1984-2001 yılları arasında Yeni Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, İstinaf Mahkemeleri Teşkili Hususundaki Kanun, Ceza ve Tedbirlerin İnfazı Hakkındaki Kanun, Cezaların İnfazını İzleme Komisyonlarının Teşkili Hakkındaki Kanun'un hazırlanması ile bu kanunların uyum kanunlarını hazırlamakla görevlendirilen komisyonların başkanlığı, Çıkar Amaçlı Örgüt Suçları ile Mücadele Kanunu'nu hazırlayan komisyonun başkanlığı.

Ayrıca, 1961-1985 yılları arasında İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası'nın editörlüğü, Türk Eğitim Vakfı'nın kuruculuğu ve Mütevelli Heyeti Başkanlığı, Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyeliği, 2001 yılında Milletlerarası Ceza Hukuku Derneği'nin Türkiye şubesini oluşturmak üzere Ceza Hukuku Derneği'nin kuruculuğu ve başkanlığı gibi görevlerde bulundu. Çalışmaları ve yayınladığı eserler dolayısıyla İstanbul Üniversitesi'nce "hukuk" dalında, Marmara Üniversitesi'nce "toplumbilim" dalında ''Fahri Doktor'' unvanına değer görüldü. Aydınlar Ocağı tarafından da "Şeyhül Müderrisin" (Hocaların Hocası) unvanı verildi.

Ayrıca, Milletlerarası Krimonoloji Derneği Yönetim Kurulu, Milletlerarası Ceza Hukuku Derneği, Milletlerarası Sosyoloji Derneği, Milletlerarası Basın Enstitüsü, Monaco Adli Tıp Merkezi üyelikleri ile Amerika Suç ve Suçluluk Milli Konseyi muhabir üyeliklerine de seçildi. Üniversitede 1950 yılında Basın Hukuku'nun, 1953 yılında da Krimonoloji'nin öğrenim dalı olarak kabul edilmesi çalışmalarını teşvik etti. Ceza Hukuku, Kriminoloji, Toplumbilim ve Operasyonel Kriminoloji alanlarında çok sayıda eseri, makalesi ve araştırması bulunuyor. Türk Ceza Hukuku'nun ülkemizdeki kurucularından olan ve binlerce hukukçu yetiştirdi. İngilizce ve Fransızca biliyordu. Evli ve 2 çocuk babasıydı.

Ordinaryüs Prof. Dr. Sulhi Dönmezer, 3 Ağustos 2004 tarihinde, 86 yaşında vefat etti. 5 Ağustos 2004 tarihinde "devlet töreni" ile İstanbul Edirnekapı Şehitliği'nde toprağa verildi.

Bakan Abdulhamit Gül Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer anma panelinde…

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Yargı Reformu Stratejisi'ndeki yeniliklerle infaz usullerini geliştirmeyi, güncel teknolojileri de sisteme entegre etmeyi amaçladıklarını kaydetti. Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer'in eserleriyle kök salmış ulu bir çınar olduğunu belirten Bakan Gül, “Suç ve yaptırım dengesini, toplumun adalet duygusunu tatmin edecek şekilde yeniden gözden geçirmeye kararlıyız.” dedi.

“İstanbul Gazetecilik Yüksek Okulu’nda ‘Basın Hukuku’ dersimizde hocamız olan merhum Sulhi Dönmezer’i rahmet ve saygıyla anıyorum.”